Op zoek naar de hoogbegaafde leerling…

Als het niet zo’n serieus onderwerp was, zou je er bijna een detectivespel van kunnen maken; zit er misschien een hoogbegaafde leerling in mijn klas? Een spel is het niet, maar bepaalde speurtechnieken zijn wel handig en een onderbuikgevoel is echt niet voldoende. Zelfs een HB-specialist vergist zich hier nog wel eens in, ook omdat deze groep kinderen heel divers is en hoogbegaafde leerlingen soms hun intelligentie inzetten om zich héél goed te verstoppen. 

Als een kind vanaf groep 1 niet geprikkeld wordt om uitdagingen aan te gaan en van fouten te leren, kan het heel goed zijn dat dit kind in groep 6 een ongemotiveerde leerling is met slechte resultaten. En krijg er dan nog maar eens goed zicht op. Andersom worden er ook wel eens kinderen met gedragsproblemen of zwakke executieve functies aangemeld bij een plusklas met het vermoeden dat dit ‘door hoogbegaafdheid’ komt. En dat is natuurlijk dan maar de vraag.  

Hoe langer je wacht met signaleren, hoe lastiger de puzzel. Een kind ontwikkelt gedragspatronen en heeft er zelf soms helemaal geen belang bij dat lesstof wordt aangepast. Als je altijd lekker mee kan doen in de klas, je voortdurend te horen krijgt dat je zo slim bent en je het je ook kunt veroorloven om niet al te hard te werken, dan heb je het goed voor elkaar toch?  

Dus ga bij het signaleren niet over één nacht ijs. Zet diverse detective-hulpmiddelen in om zo goed mogelijk speurwerk te verrichten.  

• Begin zo vroeg mogelijk, het liefst in de eerste weken op school en neem de intake ook mee. 
• Schakel zoveel mogelijk extra ogen en oren in. De ouders, de IB’er, de HB-specialist, collega’s, laat iedereen meedenken en -kijken.  
• Kijk naar resultaten, maar overweeg de mogelijkheid dat een hoogbegaafd kind onderpresteert.  
• Kijk naar kindkenmerken en zijnskenmerken maar houd in gedachten dat deze kenmerken óók op andere, niet begaafde, kinderen van toepassing kunnen zijn.  
• Er zijn tegenwoordig goede signaleringsinstrumenten (SiDi PO, DHH) op de markt om zo objectief mogelijk tot een beslissing te komen. 

Investeer met elkaar als school in gedegen speurwerk en voorkom dat kinderen vastlopen in het onderwijs of erger nog… thuis komen te zitten. Het onderwijs, de kinderen en ik zullen je er dankbaar voor zijn!