Ellenlange instructies, ontelbare kleine stapjes, teveel herhaling, het is de doodsteek voor de motivatie van de hoogbegaafde leerling in de klas. Als je de uitleg van juf na één voorbeeld ook al begrijpt, maar je gedwongen bent om nog minutenlang te blijven luisteren, is de verleiding wel erg groot om uit het raam te kijken, te dagdromen of na te denken over de game die je vanmiddag gaat spelen.
Hoe fijn is het als je dan gewoon aan de slag kunt. Gewoon zachtjes alvast je boek kunt pakken of je laptop open kunt klappen en te oefenen met de sommen van de dag. En als je dan ook nog geen 20 sommen hoeft te maken, maar 10, waar je je goed op focust, scheelt dat de helft van de tijd. Dus heb je gelukkig veel extra tijd voor dat boekje met pittige opdrachten, waar je je hersenen even flink voor moet laten kraken. Daar verheug je je elke dag weer op.
Ideaalplaatje? Misschien, maar zeker goed bereikbaar. Ik gebruik daarvoor ‘de kracht van het duimpje’. Dat werkt heel eenvoudig. Als het kind denkt dat het de instructie van de leerkracht begrijpt, steekt hij of zij een duimpje omhoog de lucht in. De leerkracht, die hiervoor nauwelijks de instructie hoeft te onderbreken, reageert met een knikje voor toestemming of geeft met een teken aan dat de leerling beter nog even mee kan doen.
Natuurlijk gaat dit niet vanzelf. Net zoals bij andere leersituaties wordt deze situatie opgebouwd. Al in groep 3 kan een leerling hiermee starten en samen met de leerkracht wordt gezocht naar de goede balans. Niet elk kind kan meteen goed inschatten hoeveel instructie nodig is en niet elke leerkracht staat te springen om de verantwoordelijkheid bij een kind neer te leggen. Daarom is het afstemmen op elkaar van wezenlijk belang en zullen leerkracht en leerling af en toe de situatie met elkaar moeten evalueren. Een investering die ervoor zorgt dat dit kind ook de jaren hierna bij andere collega’s deze tactiek goed kan toepassen.
Maar dan heb je ook wat. Een begaafde leerling die leert zichzelf in te schatten en te sturen en daarbij het vertrouwen en de begeleiding krijgt van een leerkracht, zal gemotiveerd zijn om te laten zien wat hij of zij kan. En omdat is aangetoond dat een hoogbegaafd kind gemiddeld minstens 50% van de klassikale instructies kan missen, zal deze tijd nuttig kunnen worden opgevuld met flink uitdagend werk. Bovendien hoef je als leerkracht niet zelf meer elke instructieles in te schatten wanneer de leerling mag stoppen met luisteren. Alleen maar winst dus!
Dus waar wacht je op? Ga morgen al in gesprek met die ene leerling of dat groepje kinderen en ontdek de kracht van het duimpje!
De Groeitoren 
Eén opmerking over 'De kracht van het duimpje'